โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

           พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำริที่จะพัฒนาความเป็นอยู่ของราษฎรให้เกิดความ “ พออยู่  พอกิน ” โดยพระราชทานให้จัดตั้งโครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
          ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริทั้ง 6 ศูนย์  ตั้งอยู่ในภูมิภาคต่างๆโดยมีแนวทางและวัตถุประสงค์ดังนี้

1. เป็นแบบจำลองย่อส่วนสภาพทางกายและสังคมของภูมิภาคนั้นๆไว้ ณ แห่งเดียวกัน

2. มีลักษณะของ พิพิธภัณฑ์ของการพัฒนาที่มีชีวิต คือ เป็นแหล่งของการแลกเปลี่ยนความรู้ด้านการศึกษา

3. เป็นต้นแบบแห่งความสำเร็จ เนื่องจากนำความรู้จากหลายสาขาที่มีประโยชน์เกื้อหนุนกับการพัฒนาสาขาอื่นๆด้วย

4. เป็นต้นแบบของการบริการ เนื่องจากแนวทางการดำเนินงานของศูนย์ศึกษาการพัฒนาทุกแห่ง

5.  มีลักษณะ การบริการเบ็ดเสร็จที่จุดเดียว เพื่อให้ประชาชนได้รับวามมสะดวกสะบายในการติดต่อขอความช่วยเหลือจากหน่วยงานต่างๆ

ในปัจจุบัน ผลการพัฒนาตามแนวพระราชดำริโดยให้ความสำคัญกับการพัฒนาคน  ทำให้สามารถอยู่ได้ด้วย

การพึ่งพาตนเอง ได้ปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจน คือ ประชาชนมีการประกอบอาชีพ มีรายได้ฐานนะทางเศรษฐกิจ

ที่ดีขึ้นส่งผลให้สภาพชุมชนมีคุณภาพ เกิดการดำรงไว้ซึ่งวัฒนธรรมไทยการพัฒนาและ

อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

แผ่นที่แสดงตำแหน่งศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องจากพระราชดำริ 6 ศูนย์

ประเทศไทยภายใต้การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม กับการเกิดภูมิสังคมใหม่

               การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม  กับการเกิดภูมิสังคมใหม่ของประเทศไทย  เริ่มขึ้นหลังจากมีการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมเพื่อมุ่งหวังให้เกิดการขยายตัวทางเศรษฐกิจ  ทั้งภายในประเทศและกับต่างประเทศ  มีการนำเทคโนโลยีและวิทยาการใหม่ๆ  เข้ามาใช้ในการเพาะปลูก  การผลิตและการดำเนินชีวิตในทุกๆด้าน
  ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางด้านประกอบอาชีพ  ลักษณะของชุมชนและที่อยู่อาศัย  รวมถึงวิถีการดำเนินชีวิตของประชาชน  และเป็นเหตุให้เกิดการใช้ทรัพยากรต่างๆอย่างมากมาน  ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติและสังคม

การเพาะปลูก

วิถีชีวิตของคนไทย

วัฒนธรรมที่ไม่ใช่วัตถุหรือนามธรรม

วัฒนธรรมที่ไม่ใช่วัตถุหรือนามธรรม

     คติความเชื่อขนบธรรมเนียม ประเพณี ส่วนใหญ่มีความผูกพันเกี่ยวกับธรรมชาติ และสัมพันธ์กับการประกอบอาชีพ มีความเชื่อในเรื่องของพระพุทธศาสนา ไสยศาสตร์หรืออิทธิปาฏิหาริย์ที่มีอำนาจเหนือธรรมชาติ รวมถึงความเชื่อในเรื่องโหราศาสตร์ การทำนายโชคชะตา การดูฤกษ์ยาม กลายเป็นขนบธรรมเนียมประเพณีที่ยึดถือปฏิบัติสืบทอดกันมาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน เป็นเหตุให้เกิดพิธีกรรม ประเพณีและเทศกาลต่าง ๆ คติความเชื่อในลักษณะดังกล่าวมีส่วนทำให้สังคมแต่ละกลุ่มสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างมีความสุข เกิดการสร้างสรรค์

ประเพณีผีตาโขน

    สภาพครอบครัว ส่วนใหญ่เป็นครอบครัวเกษตรกรรม  ต้องพึ่งพาแรงงานจึงเป็นครอบครัวขนาดใหญ่มีความสัมพันธ์
ใกล้ชิด แต่ปัจจุบัน สภาพที่เห็นทั่วไปคือ มีแต่ผู้สูงอายุที่อยู่บ้านเลี้ยงหลาน หนุ่มสาววัยทำงานจะเดินทางสู่กรุงเทพฯ
เพื่อหางานทำ

ผู้สูงอายุอยู่กับหลานๆ

    การเมืองการปกครอง ใช้ระบอบประชาธิปไตย ประชาชนให้ความสำคัญกับการเลือกผู้นำชุมชนมากขึ้น แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการเมืองการปกครองมากขึ้น 

ระบอบประชาธิปไตย

   ศาสนา  เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจและเป็นส่วนหนึ่งของวิถีการดำเนินชีวิต คนไทยส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ มีความเชื่อในเรื่องกฎแห่งกรรม มีกิจกรรมวันสำคัญทางศาสนา เช่น วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา เป็นต้น

พุทธศาสนา

   การศึกษา พ่อแม่ผู้ปกครองส่วนใหญ่นิยมให้บุตรหลานได้รับการศึกษาสูงขึ้น ซึ่งในปัจจุบันมีโอกาสและช่องทางต่าง ๆ สนับสนุนด้านการศึกษา ประกอบกับการมีนโยบายที่ช่วยเหลือเด็กให้มีโอกาสได้ศึกษาต่อโดยให้ทุนการศึกษาแก่โรงเรียนต่าง ๆ

การศึกษาของเด็กไทย

วัฒนธรรมทางวัตถุหรือรูปธรรม

วัฒนธรรมทางวัตถุหรือรูปธรรม

     อาหาร การบริโภคและปรุงอาหารมีความแตกต่างกันไปตามกลุ่มเชื้อชาติ ศาสนา คนไทยนิยมบริโภคและปรุงอาหารที่มีหลายรส วัตถุดิบในการประกอบอาหารมีทั้งสมุนไพร พืชและสัตว์ อาหารพื้นเมืองของแต่ละเชื้อชาติ ศาสนา จะพบได้ตามงานพิธีสำคัญต่างๆ

อาหารของคนไทย

อาหารของคนเชื้อสายจีน

   

     ที่อยู่อาศัย แต่เดิมมีลักษณะที่สอดคล้องกับภูมิศาสตร์ เป็นบ้านชั้นเดียวมีใต้ถุนสูงเพื่อให้พ้นจากน้ำท่วม เมื่อได้รับอิทธิพลจากต่างชาติและการผสมผสานทางวัฒนธรรมมาจากอดีตถึงปัจจุบัน ทำให้รูปแบบของบ้านและลักษณะที่อยู่อาศัยมีการเปลี่ยนแปลง

บ้านชั้นเดียวใต้ถุนยกสูง

     การแต่งกาย มีความคล้ายคลึงกันทั้งประเทศ เนื่องจากสภาพภูมิอากาศส่วนใหญ่อยู่ในเขต เสื้อผ้าการแต่งกายจึงแบบง่ายๆ
สวมเสื้อผ้าหลวมๆ ฝ่ายชายมีการสวมเสื้อใส่กางเกง ฝ่ายหญิงมีการสวมเสื้อผ้าหลากสีสันลวดลาย ใส่กระโปรงและกางเกงมากขึ้น ส่วนชุดไทยจะนำมาใส่ในเทศกาลงานประเพณีที่สำคัญ 

การใส่สูทเป็นวัฒนธรรมของชาวตะวันตก

    

องค์ประกอบทางวัฒนธรรม

     ประเทศไทยมีหลายลักษณะเป็นคาบสมุทรติดต่อกับทะเลทั้งสองด้านทำเลที่ตั้งจึงมีความเหมาะสมเป็นศูนย์กลางติดต่อระหว่างประเทศ ประเทศไทยจึงมีการพัฒนาและมีความหลากหลายทางด้านวัฒนธรรม

คาบสมุทรกับทะเล ในประเทศไทย

                                                             

ลักษณะของชุมชน

     ลักษณะของชุมชนประกอบด้วย ประชากรและเชื้อชาติ การตั้งถิ่นฐานบ้านเรือน

     ประชากรและเชื้อชาติ 
     ประเทศไทยประกอบด้วย ประชากรที่มีเชื้อชาติไทยประมาณร้อยละ 90
ส่วนที่เหลือร้อยละ 10 เป็นคนเชื้อชาติอื่นๆ เช่น จีน ลาว ญวน เขมร และชนกลุ่มน้อยที่กระจายอยู่ในภูมิภาคต่างๆ
ซึ่งมีการนำเอาความเชื่อ ศาสนา ภาษา ขนบธรรมเนียม ประเพณี ค่านิยม จึงทำให้มีการผสมผสานทางวัฒนธรรม
ซึ่งมีอิทธิพลต่อลักษณะทางสังคม

ประชากรเชื้อชาติต่างๆในประเทศไทย

     การตั้งถิ่นฐานบ้านเรือน  

     ส่วนใหญ่จะตั้งเป็นกระจุก โดยอาศัยปัจจัยทางสภาพภูมิศาสตร์เป็นตัวกำหนดสำคัญ
ปัจจัยดังกล่าวส่งเสริมให้พื้นที่เหล่านี้พัฒนาสู่ความเป็นเมือง เป็นศูนย์กลางของแหล่งอุตสาหกรรมการศึกษา
การค้า การเมือง และการปกครอง

การตั้งถิ่นฐานในชนบท

              

การตั้งถิ่นฐานในตัวเมือง